KALEİÇİ BÖLGESİ
Kars Kalesi
Kaynak: www.panoramio.com / Chen Huang
Kars’ın asırlar boyu en önemli yapısı olarak kalmış bir yapı. İlk inşaası 1153 yılında Selçuklular’a dayansa da gördüğü tahribatlar sebebiyle son inşaası 1579 yılında 3. Murat döneminde Lala Mustafa Paşa tarafından gerçekleştirilmiş. Şu sıralar dış yapısını korumaya devam eden kale oldukça yıpranmış durumda olsa da özellikle gece dışardan görünüşü görsel bir şölen. Konum için tıklayın.
Taş Köprü
Fotoğraf Kaynak: Raffi Youredjian / Flickr
Kars Çayı üzerinde, 16. yy’da 3. Murat döneminde Kars Kalesi’nde de olduğu gibi Lala Mustafa Paşa’ya yaptırılan, Kaleiçi Mahallesi ve Sukapı Mahallesi’ni birbirine bağlayan kemerli, bazalt taştan köprü. Köprü zamanla yıkılınca 1725’de Karahanoğlu Hacı Ebübekir tarafından yeniden yaptırılmış. Konumiçin tıklayın.
Ebul Hasan-ı Harakani Türbesi
Fotoğraf Kaynak: orientalizing / Flickr
Nakşibendi, Mevlana ve Yesevi’nin manevi hocası olarak kabul edilen Hasan-ı Harakani Selçukluların Anadolu’ya girişini kolaylaştırmak için savaşırken Kars’ta şehit düşmüş ve türbesi de Evliya Cami’nde bulunuyor.
Hasan-ı Harakani hayatı boyunca Gazneli Mahmut, İbn-i Sina gibi büyük düşünürler tarafından ziyaret edilmiş. Haliyle şimdi de türbesi büyük ilgi görüyor. Türbede dilenen dileklerin gerçekleştiği rivayeti de bu konuda pay sahibi tabi.
Hasan-ı Harakani’nin tekkesinin girişinde yazan şu sözü de paylaşmadan geçmemek lazım;
“Her kim bu eve gelirse ekmeğini verin adını/dinini sormayın; zira Ulu Allah’ın dergâhında ruh taşımaya layık olan herkes, elbette Ebü’l Hasan’ın sofrasında ekmek yemeye de layıktır.” Konum için tıklayın.
On İki Havari Kilisesi (Kümbet Cami)
Fotoğraf Kaynak: orientalizing / Flickr
10.yy’da Bagratlı Kralı Abas tarafından Ermeni-Gürcü kilisesi olarak Kaleiçi bölgesinde inşa edilen yapı tarihte çok kez bir camiye bir kiliseye dönüştürülmüş. Rus işgali zamanında Rus – Ortodoks Metropollüğü (Başpiskoposluk) olarak kullanılmış. Doğu’nun Ayasofya’sı haline gelmiş bu yapı son yıllarda da cami olarak kullanılmakta. Ancak dönem dönem Ermeni grupların ayin yapma talepleri, yapılan restorasyonda uygulanan yanlış teknikler gibi birçok sorunla boğuşuluyor. Konum için tıklayın.
Namık Kemal Evi
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Nurullah Gürbüz Köse
Topçuoğlu Hamamı’nın hemen yakınında, Namık Kemal’in bir zamanlar dedesiyle yaşadığı ev var. Namık Kemal neden burada yaşamış çünkü dedesi zamanının Kars valisiymiş bu ev de haliyle vali konağıymış. Namık Kemal, çok küçük yaşta babası ölünce, 7 yaşından 14 yaşına kadar burada dedesiyle yaşamış. Zamanla harabeye dönen konak, 2011’de UNESCO desteği ile Aşık atışmalarını izleyebileceğiniz bir kültür evine dönüştürülmüş. Eğer denk getirebilirseniz mutlaka Kars’ta bir aşık atışmasına tanık olun deriz. Konum için tıklayın.
Hamamlar
Fotoğraf Kaynak: orientalizing / Flickr
Kaleiçinde birkaç tane yıkılmaya yüz tutmuş tarihi hamam var. Bunlar (Topçuoğlu) Mazlumağa, İlbeğioğlu, Muradiye, ve Cuma hamamları. Hiçbirinin kitabesi olmadığından tam yapım tarihi ve kim tarafından yapıldıkları bilinmese de en azından Mazlumağa Hamamı’nın 3. Murat döneminden kaldığı biliniyor.
Kars Müzesi
Fotoğraf Kaynak: Fatih Pmkc / Foursquare
Kafkaslar – Anadolu hattındaki ilk yerleşim merkezi olma özelliği taşıyan Kars çok köklü arkeolojik zenginliğe sahip bir yer. Bu zenginliği ortaya çıkarma adına 1959 yılında ilk olarak bir Müze Memurluğu kurulmuş. Ardından da 12 Havariler Kilisesi olarak da bilinen Kümbet Cami, Kars’ın ilk arkeoloji müzesi olarak işlevselleştirilmiş. Fakat 1970’lerde arkeolojik kazılardan elde edilen buluntular arttıkça daha büyük ve modern bir müzeye ihtiyaç doğmuş. Bu nedenle de 1981 yılında İstasyon Caddesi üzerindeki modern müze kullanıma açılmış. İki katlı müzenin ilk katında arkeolojik buluntular, ikinci katında etnografik eserler, bahçesinde de taş eserler sergileniyor. Giriş ücretsiz. Konum için tıklayın
YUSUFPAŞA MAHALLESİ
Cheltikov Otel
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Nicola e Pina Eastern Turkey 2014
Şu an Cheltikov Otel olarak işletilen otel, aslında 1894 yapımı, Rus Cheltikov ailesinin konağı. Zamanında hem opera binası hem doğum evi hem depo hem de hekimevi olarak kullanılan bina en nihayetinde otel olmuş. İşin güzel yanı, otel olduğundan dilediğiniz gibi içini gezebiliyor olmanız. Konum için tıklayın. Detaylı bilgi ve rezervasyon
Kars İl Sağlık Müdürlüğü
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Nurullah Gürbüz Köse
1907 yılında inşaa edilen bina, cephesindeki süslemelerle dikkat çekiyor. Cumhuriyet sonrası hastane olarak kullanılan yapı daha sonra sağlık müdürlüğü olmuş.
Konum için tıklayın.
Kafkas Üniversitesi Devlet Konservatuvarı
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Şeref Halıcıoğlu
Kafkas Üniversitesi’nin konservatuvar binası da Ruslar’dan kalma Baltık mimarisi binalarından. Konum için tıklayın.
Kars Sanayi ve Ticaret Odası Binası
Fotoğraf Kaynak: www.serhattv.com.tr
19. yy Baltık mimarisi bina tamamen kesme bazalt taşından kışlık konak olarak inşaa edilmiş ama Cumhuriyet sonrası Sanayi ve Ticaret Odası binası olarak kullanılmaya başlanmış. Halen de bu amaçla kullanılıyor. Buranın bir diğer özelliği de Atatürk tarafından ziyaret edilmiş olması. Konum için tıklayın.
İsmet Paşa İlköğretim Okulu Binası
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Şeref Halıcıoğlu
Aslında 1886-1888 yılları arasında yapılan okul binası, 1920’de Kars’ın düşman işgalinden kurtulmasının ardından Kazım Karabekir Paşa tarafından şehit çocuklarını ve kimsesiz erkek çocukları için köy-yatılı mektebe dönüştürülmüş. 1991 yılında restore edilen bina, halen inşaa edildiği ilk günkü gibi okul binası olarak kullanılıyor. Konumiçin tıklayın.
Eski Rus Konsolosluğu
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Şeref Halıcıoğlu
Eskiden Rus Konsolosluğu olan bu süslü demirli balkonuyla dikkat çeken bina şimdilerde konut olarak kullanılıyor. Konum için tıklayın.
ORTAKAPI MAHALLESİ
Eski Vali Konağı (Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmet Konağı)
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Emel Yamanturk
Ortakapı Mahallesi’nde bulunan 129 yıllık Eski Vali Konağı’nın iki önemli özelliği var. Biri Kars’ın kurtuluşunu kesinleştiren 1921 tarihli Kars Antlaşması’nın bu binada imzalanmış olması ve 1. Dünya Savaşı sonrası ve İngiliz işgali öncesinde, Cenub-i Garbi Kafkas Hükümet-i Cumhuriyesi yani Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti’ne ev sahipliği yapmış olması. Cumhuriyet’ten sonra da Vali Konağı yapılan binanın yapım hikayesi ise bir hayli ilginç. 1883 tarihli bina, aslında kıvrak zekalı, Erzurumlu bir tüccarın konağı. 40 yıllık Rus işgali sırasında, şehirle beraber ticaret de Rusların tekeline geçtiğinde, halk arasında yağ ve şekerde domuz yağı olduğu söylentisi yayılır bu nedenle de Müslüman halk Ruslardan alışveriş yapmayı reddeder. Bu durumu avantaja çeviren Erzurumlu bir tüccar da kente memleketten halis mulis ürünler getirip parayı kırar ve bu zarif konağı yaptırır. Konum için tıklayın.
Gazi Ahmet Muhtar Paşa Konağı
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Remzi Aydın
Ortakapı Mahallesi’ndeki bu zarif ahşap detaylı konak, Kars’taki en güzel Osmanlı sivil mimarisi örneği. 1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı’nda Ordu Komutanı olarak görev alan Gazi Ahmet Muhtar Paşa tarafından yaptırılan konak, bir süre karargah binası olarak da kullanılmış ve en son 2001’de restore edilip sanat galerisi olarak yeniden halka açılmış. Konum için tıklayın.
Defterdarlık
Fotoğraf Kaynak: www.panoramio.com / Nurullah Gürbüz Köse
Eski Vali Konağı’nın hemen karşısında olan Kars Defterdarlığı, 19 yy. Baltık mimarisi tarzında, ana bina ve misafirhane olmak üzere 2 binadan oluşan bir yapı. Aslında Ruslar tarafından tiyatro olarak yapılan U planlı 3 katlı bina Cumhuriyet’in ilanından sonra Kars Valiliği binası olarak kullanılmış. En sonunda 1983 yılında restore edilerek, defterdarlık binası olmuş. Halen de defterdarlık binası olarak kullanılıyor. Konumiçin tıklayın.
CUMHURİYET MAHALLESİ
Fethiye Cami (Aleksander Nevsky Katedrali)
Fotoğraf Kaynak: Adam Jones / Flickr
Kars merkezin en zarif yapılarından biri Fethiye Cami veya diğer adıyla Aleksander Nevsky Katedrali. 19. yy’da Ruslar tarafından kilise olarak yapılan yapı, Kars’ın kurtuluşundan sonra camiye çevrilmiş ve iki yanına da ikişer şerefeli birer minare eklenmiş. Konum için tıklayın.
KARS ÇEVRESİNDE GEZİLECEK YERLER
Ani Antik Kenti